TPE
2006-2007
An
Toulloù-Du
Digoradur :
Degemer mat war hon lec'hienn diwar-benn an toulloù-du. Al
lec'hienn-se a zo bet kaset da benn evit ur raktres TPE.
Na vezit ket
estonnet ma ne gavit ket a galleg enno, tri lisead eus
lise diwan karaez omp hag hor yezh pemdeziek a zo ar brezhoneg, yezh al
lec'hienn eta.
Klask a rimp, e
kerzh ar pajennoù da heul, degas deoc'h un
nesadenn eus an toulloù-du hag emichañs ho po
desket un
nebeud traoù en ur guitaat al lec'hienn.
An
toulloù-du. En deiz a hiziv eo deuet da vezañ an
toull-du ur fed skiantel asantet ha gwiriet. An holl, pe kazimant, a anavez
bezañs seurt korfoù en hollved met daoust hag e
oar an
holl petra eo da vat un toull-du? Daoust hag e oar an holl perak int
diaes da welet ha penaos int bet dizoloet ?
Taolenn-verr :
I)
Digoradur.
II) Un tamm istor.
III) Ganedigezh un toull-du
A) Buhez ur steredenn
ha krouadur un toull-du steredennek.
B) Ar seurtoù toulloù-du all.
A) An toull-du hag ar
spas-amzer.
B) Skinadur Hawking.
C) An nerzhioù-lanv.
D) Ar
"redshift" gravitadurel.
V)
Diabarzh un toull-du
A) Skwer
Schwarzschild, pe an toull-du difiñv.
B) Skwer Kerr, pe an toull-du o zreiñ.
C) Skwer Reissner-Nordstrom, pe an toull-du karget.
VI)
Penaos e tizoloer an toulloù-du
A) Pladenn akretadur ha sistem doubl.
B) Lentil gravitadurel.
C) Gwagennoù gravitadurel.
Geriaoueg
Lennadureg
Kasit deomp ho ali !